Altijd al willen weten uit hoeveel gangen een diner in de 18e eeuwĀ bestond? Of hoe er rond 1900 bij de koninklijke familie werd gegeten? Ga dan vooral naar Nederland Dineert in het Gemeentemuseum Den Haag.
Toegegeven, in veel museums kun je de prachtigste serviezen of keukenattributen bewonderen. Maar niet vaak in de context van vroeger. Tien complete settings zijn er te bezoeken, of liever gezegd āensemblesā, zoals conservator Jet Pijzel het met een chique Haagse tongval noemt. Ze heeft het druk, Ć©rg druk. Want alweer bezig met een volgende tentoonstelling, over Franse keramiek dit keer. Maar voor een kort gesprek over āNederland dineertā heeft ze gelukkig wel even tijd.
Ze vertelt: āElk museum heeft wel losse voorwerpen in het depot. Maar complete eetkamerinrichtingen of inboedels, dat zie je niet vaak. Ons leek het nu juist een goed idee om een aantal ensembles te verzamelen,Ā en het verhaal eromheen te vertellen. Want soms zitten achter een bepaald servies, linnengoed of zilverwerk de leukste verhalen.ā
Leuke baan
Zo saai als haar functienaam klinkt ā conservator ā zo leuk moet de inhoud van haar werk zijn. Alleen, of samen met anderen, bedenkt ze ideeĆ«n voor tentoonstellingen om daar vervolgens de juiste instanties en mensen bij te zoeken en alles te organiseren en in te richten. Jet: āVoor deze tentoonstelling zochten we vooral contact met stichtingen en kastelen bijvoorbeeld. De meeste vonden het een heel leuk idee, wilden wel meewerken. Zoals kasteel Middachten, waar nogĀ tafellinnen en eenĀ tinnen wapenservies uit de zeventiende eeuw van te bewonderen is.ā
Paleis Noordeinde
Ook Paleis Noordeinde is aanwezig, wat mij betreft het pronkstuk van de expositie. Was er nog enige overredingskracht nodig, om hen te laten meewerken? Jet: āNee, eigenlijk niet. Het Gemeentemuseum Den Haag is een gerenommeerd museum, dus dat scheelt natuurlijk. Ze werkten er graag aan mee. Aan de hand van de enige overgebleven foto van een gedekte tafel tijdens Wilhelmina, is een staatsiediner gereconstrueerd.āĀ Met een beetje verbeelding is het net alsof je er zelf bij bent, wachtend om te worden bediend door een van de lakeien in livreien met blauwe rok. Geduldig staan ze te wachten op aanwijzingen van de huismeester. Een kamerdienaar in rode rok bedient alvast de koning of koningin.
Servetten en suikerwerk
Leuk onderdeel van de tentoonstelling zijn ook de servetten ā nou ja, servetten, het zijn hele kunstwerken ā door Joan Sallas. Ze zijn gereconstrueerd op basis van illustraties en een beschrijvingĀ voor bij een Haagse maaltijd uit 1672. De kunstige bouwwerken zien er sprookjesachtig uit. Net zo sprookjesachtig trouwens als de dessertopstelling van suiker en porselein uit de zeventiende eeuw. Het dessert was in die tijd het hoogtepunt van een diner. Op spiegelplateaus werden hele tuinpaviljoens, tempeltjes en tuinversierselen van suikergoed gepresenteerd.
Praktische info:
Enthousiast geworden door bovenstaand verhaal? Je kunt deĀ tentoonstellingĀ nog gaan zienĀ tot en met 28 februari.
www.gemeentemuseum.nl
Bij de tentoonstelling hoort ook de rijk geĆÆllustreerde catalogus Nederland dineert. Vier eeuwen tafelcultuur (ā¬ 34,50) is de eerste publicatie die een betrouwbaar overzicht geeft van 400 jaar Nederlandse tafelcultuur en bevat historische bijdragen van Barend van Benthem, Nicolaas Conijn, Lizet Kruyff, Jet Pijzel-Dommisse, Eva Schimmelpenninck-Hartman, Marleen Willebrands en Sanny de Zoete. De fotografie lag in handen van Erik en Petra Hesmerg.
Foto’s op deze blog: Mattijs Diepraam