Roffioelen met appel en walnoot

Zijn het appelflappen? Zijn het pasteitjes? Nee, iets er tussenin in. Het zijn roffioelen, gemaakt naar een middeleeuws recept uit 1510. Roffioelen waren er door de eeuwen heen in verschillende varianten. Deze met appeltjes en walnoot smaken in ieder geval lekker.

Het recept voor deze ‘pasteitjes’ komt uit het Vlaamse boek Een notabel boecxke van cokerije, van – hoe toepasselijk – thomas van der Noot. Belangrijk bestanddeel is walnoot, een populaire noot in de Middeleeuwen (’wallnot’). Dat weten we, omdat onderzoekers in oude middeleeuwse beerputten regelmatig walnootresten vinden. En nu zou je denken: een walnoot is een walnoot. Maar niks is minder waar. In ons land kende men vroeger veel verschillende soorten walnootbomen. Zoals de kraaknoot, de dunschillige paardenoot, de boternoot, de bloed-walnoot, de  Jansnoot en de grote en de kleine steen-okkernoot.

Bijgeloof
Allemaal even gezond natuurlijk, zo weten we inmiddels. Maar vroeger waren de noten vooral voer voor volksgeloof. Walnoten die op Sint-Jan (24 juni) of op Sint-Jakob (25 juli) werden geoogst, zouden helpen tegen kolieken; kinderen die walnoten aten zonder brood, kregen luizen en een walnotetak boven de huisdeur zou bescherming bieden tegen blikseminslag. Daarnaast werden walnoten gezien als een heet en droog voedingsmiddel. Vandaar dat ze voor hete koortsige mensen slecht waren en in de koude winter voor menigeen juist weer goed.

Leuk weetje: de walnoot werd in de Romeinse tijd al door heel Europa verspreid. Het woord gaat terug naar de Germanen. Die noemden hun niet-Germaanse buren ‘walha’. Toen ze de walnoot leerden kennen, kreeg hij de naam Waalse noot, ‘noot uit het land van de Walen’.

Maar goed, het recept voor de roffioelen. Het deeg wordt gemaakt met gist, wat het luchtig en broodachtig maakt. Ik heb ze voor dit recept gebakken in de oven, maar je kunt ze ook frituren. In het boek zelf werden ze gebakken in hete raapolie. Ze smaken verreweg het lekkerst op de dag zelf.

Wat je nodig hebt voor 10 roffioelen

Voor de vulling:

  • 6 appels
  • 1  ons gehakte walnoot
  • 1 el gemberpoeder (djahé)
  • 4 el (poeder)suiker

Voor het deeg

  • 500 gram bloem
  • 25 gram verse gist (toko of reformzaak), anders droge gist (12 a 13 gram)
  • 3 el lauwwarme melk
  • 1 ei
  • 25 gram boter
  • snuf zout
  • 2 a 3 eetlepels suiker
  • 1 eierdooier om te bestrijken

Indien in de oven, verwarm deze voor op 175 graden.
Maak eerst het deeg door alle ingrediënten te mengen, en goed te kneden. Als het wat elastisch is geworden en van je hand afrolt is het klaar. Deeg een uur laten rusten, liefst onder een vochtige theedoek.
Voor de vulling: schil de appel en snijd in kleine blokjes. Vermeng met de fijngesneden walnoot, gemberpoeder en suiker. 
Rol het deeg uit tot rondjes van ongeveer 10 cm in diameter, doe op een helft een flinke eetlepel vulling op en vouw dicht. Met een vork de randjes even aandrukken zodat het ook echt goed hecht. Daarna bestrijken met eierdooier.
Dan 20 minuten tot goudbruin bakken in de oven, of frituren.

Oorspronkelijke tekst:
Om roffioelen van appelen ende van noten tegadere te maken. Neempt appelen ende noten, die breect oft wrijft wel teghadere. Neemt dan greyne of ghimber, caneel ende potsuyckere teghader, minghelt dyt seer wel ondereen. Dan maect deech als hiervoer gescreven staet. Ende maect daeraf een ronde schyve als een taylloore]. Dan vult deen helft van der ronder schiven metter voerseyder spisen. Dan decket mitter ander helicht van der selver ronder schiven. Ende so bacmense int smout, totdatse ghenoech sijn. Als sy ghenoech sijn, dan doet mense uute ende men dyentse op metten panckoecken int leste als men gheten heeft.

Bronnen o.a.:
Oud Hollands Kookboek, Annie van ’t Veer
Een notabel boecxken van cokeryen, editie Ria Jansen Sieben & Marleen van der Molen-Willebrands

2 Replies to “Roffioelen met appel en walnoot

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.